Ygs Ve Lys Sürecinde Aileye Düşenler

Her aile çocuklarının başarılı olmasını ister. Sadece başarılı olmayı istemek yeterli mi? Ailenin bu konudaki sorumlulukları nelerdir? Öğrencinin başarılı olması yönünde neler yapılmalıdır? Başarı, gencin var olan potansiyelin en üst seviyeye çıkartılmasıdır. Potansiyelin ortaya çıkarılmasında öğrencinin istekleri ve gayretlerinin yanında ailenin de bir takım sorumlulukları vardır. Gencin başarılı olmasını istiyor musunuz? O halde hep birlikte şunlar yapılmalıdır.

1. Öncelikle aileler genci her yönüyle tanımalıdır.
Çocuklarının başarılı olmasını isteyen ailenin yapması gereken çocuğunun ilgilerini, yeteneklerini ve kişilik özelliklerini tanımalıdır. Ancak gencin bu özellikleri bilindiği takdirde gerçekçi hedefler verilebilir. Aile düşen gencin ilgilerini, yeteneklerini bilerek gerçekçi hedefler vermeli, konuyla ilgili önderlik yapmalıdır.

2. Genç ile sağlıklı iletişim kurulmalı ve sınavı hayatın en önemli olayı olarak gence yansıtılmamalıdır.
Gençle olan iletişimde rahat olunmalıdır. Onların duyguları ve düşünceleri anlamaya çalışılmalıdır. Bu da ancak etkili iletişim becerileriyle mümkün olur. Gence sınavlara hazırlık sürecinde destek olunmalıdır. Sınav hayatın sadece bir basamağıdır. Sınav hiçbir zaman zekâyı ölçmez. Sınavlarını sadece sıralama işlevi vardır.

3. Gençte özgüvenin oluşması ailenin sorumluluklarındandır.
Ailenin küçük yaşlardan itibaren, çocuklarından yüksek başarı beklentisi ve bu beklentiyi karşılamak için de onu olumsuz eleştirilmesi, cezayla ders çalışmaya zorlanması kendilerine olan güveninin azalmasına, düşük benlik algısı geliştirmesine neden olur. Bu gibi durumlarda anne-babanın yapması gereken davranış; gençten varolan kapasitesinin üstünde başarı beklentisi içerisine girmemeleri, kaygılarını yükseltecek tutum ve davranışlardan kaçınmalıdır.

4. Gencin seçimlerine saygılı olunmalıdır.
Gencin gelecek ve üniversite hakkındaki fikirlerine hoşgörü ile yaklaşılmalı, onun vereceği kararlar mantık ilkeleri çerçevesinde değerlendirmeli ve bu kararlara duygusal açıdan yaklaşılmamalıdır.

5. Ailenin eğitime bakış açısı, çocuğun başarısını etkiler.
Aile yapıları, ailedeki bireylerin birbirleri ile olan ilişkileri, bu kişilerin eğitim hakkındaki görüşleri, sınava hazırlanan gencin sınava bakış açısını da önemli ölçüde etkileyebilir. Burada anne-babaya düşen sorumluluk; gencin eğitimi üzerinde etkisi olan tüm aile bireylerinin eğitim hakkındaki görüş ve tutumları tutarlı olması sağlanmalıdır.

6. Gencin daha verimli ders çalışabilmesi için normal yaşam düzenini bozulmamalıdır.
Evdeki fiziksel ortamı uygun hale getirmekle beraber aile yaşantınızda gereksiz sınırlamalara veya değişikliklere gidilmemelidir. Çünkü bu değişiklik veya sınırlamalar çocuğunuzda “Ailem benim kazanmamı çok istiyor, Her isteklerimi yerine getiriyor. Bu yüzden benim de bu sınavı muhakkak kazanmam gerekir.” gibi bir düşüncenin oluşmasına neden olur ki; bu da çocuğunuzun kendi üzerinde daha fazla baskı hissetmesine ve daha fazla kaygılanmasına neden olur.

7. Aile kendi amaçlarıyla gencin amaçlarını birbirine karıştırmamalıdır.
Geçliğinde anne-babanın yapmak isteyip te ulaşamadığı hedefleri; gençten istemesi ve bu konuda doyuma ulaşmaya çalışması, çocuğun içsel dünyasında çatışmaya neden olabilir.  Anne-babaya düşen görev gencin tercihlerini ve beklentilerini dikkate almak ve desteklemektir.

8.Gence çalışabilmesi için uygun ortam hazırlanılmalıdır.
Burada ailenin yapması gereken; gencin ders çalıştığı ortamı olanaklar dâhilinde ışıklandırmak, havalandırmak, anlık doğabilecek ihtiyaçlarına cevap verebilecek şekilde düzenlenmelidir. Ders çalışan gencin odasına yakın odalarda TV ve müzik seti gibi elektronik eşyaların sesi makul ve rahatsız edici olmayan bir düzeyde olması sağlanmalıdır. Aksi halde gencin motivasyon düzeyini azaltabilir ve başarısını düşürebilir.

9. Aile gence, başarılı olacağına inancını vermelidir.
Başarılı olacağına inanmak gençte kuvvetli bir motivasyon oluşturur. Bu durumda anne-babanın yapması gereken davranış, ona güvendiklerini hem sözlerinizle hem de davranışlarınızla, jest ve mimiklerinizle belli ettirmeye çalışmaktır. Başarılarından dolayı takdir etmek, övmek, sevgi göstermek, nadiren de olsa maddi hediyeler, özel bir yemek veya etkinlik çalışmayı hırslandıracaktır.
Başarısızlığını yargılamadan nedenleri iyice araştırılmalı, beraberce gerçekçi çözümler üretilmelidir. Mümkünse tekrar denemesi ve daha iyi hazırlanması için teşvik edilmelidir.
Faruk Ardıç
Fem Dershaneleri Rehberlik Servisi